يکي از راههاي بزرگداشت مفاخر و صاحبان کمال، زيارت آنان است که در حقيقت موجب بقا و استمرار حيات علمي ،هنري و معنوي آنان مي گردد. افزون بر اينکه عامل پيوند نسل حاضر و نسل هاي آينده با نسل هاي گذشته و وسيله ارتباط روحي با آنان و کمالاتشان است.
زيارت از ريشه ((زور)) است .اصل اين واژه به معناي ميل و عدول از چيزي است. دروغ را از آن جهت، زور گفته اند که مايل و منحرف از راه حق مي گردد.
زائر را از آن جهت زائر مي گويند که وقتي به زيارت تو مي آيد از غير تو عدول مي کند و رو بر مي گرداند (مقاييس اللغه ج 3 ص 36) از اين رو برخي گفته اند: زيارت به معناي قصد و توجه است (المصباح المنير، زور)
فيومي مي گويد: زيارت در عرف آن است که انسان با انگيزه بزرگداشت کسي و انس گرفتن با او به وي روي آورد.(همان) نيز برخي گفته اند: اين که بر ملاقات اوليا و بزرگان ، اطلاق زيارت شده، از آن جهت است که اين کار، انحراف از جريان مادي و عدول از عالم طبيعت و توجه به عالم روحانيت است، در حالي که در محيط طبيعي حضور دارد و جسمانيت خويش را حفظ مي کند.
قرآن کريم به سراغ کسي يا چيزي رفتن و ديدار کردن با او را زيارت ناميده است.(ادب فناي مقربان/جوادي آملي/ج1 /ص24 )
پس زيارت در لغت عبارت از تمايل و ميل کردن است و در آن دور بودن يا نزديک بودن و اکرام و تعظيم يا عدم آن لحاظ نشده است اما در اصطلاح ديني زيارت تمايلي است که افزون بر ميل و حرکت حسي ، قلب هم گرايش جدي پيدا کرده و نسبت به زيارت شونده هم همراه با اکرام و تعظيم قلبي و انس روحي همراه باشد(مجمع البحرين ج1 ص 305، زور) اسحاق بن عمار از امام صادق (عليه السلام) روايت مي کند که فرمود: به مدينه برويد و بر پيامبر اکرم(ص) سلام بدهيد ،هر چند که سلام و درود از راه دور نيز به آن حضرت مي رسد . ((وسائل، کتاب الحج ، ابواب المزار،باب4 ح3 ، ج14 ،ص338))
زيارت از دور نيز هر چند مورد قبول و توصيه است، ليکن اين حديث ، نشان مي دهد که حضور زائر در کنار مزور و قبر وي خصوصيتي دارد یعنی روح فرد زیارت شونده تعلق خاصی به محل دفن و قبر خود دارد و همین طور زیارت از نزدیک برای زیارت کننده اثرات معنوی و باطنی زیادتری نسبت به زیارت دور دارد و لذا مورد توصيه و سفارش قرار گرفته است.
براي مطالعه بيشتر در زمينه زيارت و امور مرتبط با آن ( معني، حکمت، آثار، روايات، جواز و ...) رجوع کنيد به:
ـ فلسفه زيارت و آئين آن / مرتضي جوادي
ـ ادب فناي مقربان / استاد جوادي آملي / ج1 /
منبع: پرسمان دانشجويي
